Франција го поддржува отворањето на пристапните преговори штом ќе биде можно

        Деновиве во прва официјална посета на Битола беше новиот амбасадор на Франција во Македонија, н. е.Сирил Бомгартнер.

        Присуствто на абасадорот Бомгартнер  Во Битола го искористивме да направиме ексклузивно интервју за Битолски весник.

        Интересно е што по интервјуто за МИА, ова е прво интервју кое новиот амбасадор на  Франција во Македонија го дава за еден печатен медиум, што преставува уште една потврда колку Битолски весник е ценет медиум во  Франција.

Битолски весник:  Ваша екселенцијо, од неодамна сте назначен за нов амбасадор на Република Франција во Северна Македонија. Како ја доживеавте Вие лично Македонија и колку ја познававте земјата пред да дојдете на оваа функција?

        н.е Сирил Бомгартнер: Пред да стапам на мојата нова должност во Скопје, јас веке неколку пати имав дојдено во Северна Македонија. Првиот пат, тоа беше на почетокот на 80-тите години на минатиот век.На поминување низ Југославија за да стигнам до Грција, престојував една нок во околината на Неготино. Подоцна, во првите години на векот, бев неколку дена во Охрид, а потоа пред десетина години, имав можност во неколку наврати да престојувам во Скопје и да поминувам низ земјата од професионални причини. Конкретно да одговорам, тие контакти датираат од поодамна, а беа и премногу кратки за да ми овозможат да стекнам впечатоци доволни за да направам споредба со она што денес го гледам. Всушност, јас одново ја откривам земјата.

        Моите лични впечатоци се многу позитивни, но нема да должам околу тоа, бидејки никој не очекува еден дипломат да каже нешто друго, дури и ако е искрен.

Од друга страна, моето доаѓање се совпадна со еден политички момент кој е и сложен и интересен. Земјата доживеа многу промени во последните неколку години; сега таа е подобро интегрирана во глобалниот мултилатерален систем, а верувам дека и покрај актуелните околности и тешкотии, таа нема да запре тука.

Тој момент се совпадна и со желбата на Франција да биде генерално поприсутна во овој регион на светот, а особено во Северна Македонија. Тука може да се согледа значењето на новата француска стратегија за Балканот, што ја иницираше и за која даде зелено светло претседателот Макрон.

За неполна година ќе ја одбележиме 20-годишнината од Охридскиот рамковен договор, со којшто се поврзуваат имињата на значајни француски личности. Затоа, сметам дека тоа ќе биде одбележување на историјата што ги обединува нашите две земји, историјата на пријателство помеѓу нашите два народа. 

Б.В:  Вие на функцијата амбасадор дојдовте токму во моментот кога Северна Македонија поминува низ тешка здравствена и политичка криза, како со пандемијата од Ковид 19, така и со блокадата од страна на Бугарија која му се заканува на почетокот на преговорите.  Како Вие, како амбасадор, гледате на таа ситуација?

        н.е Сирил н Бомгартнер:  Вистина е дека, од една страна имаме криза на глобално ниво, која започна како здравствена, но поради нејзината сериозност, таа доведе до прекинување на значителен дел од човековата активност и светското производство.

        Влијанието врз економијата и нашите општества е големо, а во исто време, никој се уште не знае како со сигурност да ги процени последиците, бидејки кризата се уште не е надмината и неизвесно е кога тоа ќе се случи.

Соочени со таквата сериозна состојба без преседан, верувам дека многу лидери даваат се од себе, секој со средствата што му се на располагање, да дадат одговор кој овозможува да се постигне најдобра рамнотежа помеѓу императивите на јавното здравство и заштитата, која е исто така од витално значење, онаа на економското и на социјалното ткиво. А тоа не е едноставно и потрагата по таквата рамнотежа постојано се прави бидејки вирусот, кој се уште е во голема мера непознат, мутира и така се менуваат епидемиолошките состојби.

Во исто време, се воведуваат нови форми на соработка, пред се на европско ниво, во врска со производството, дистрибуцијата и правичниот пристап до вакцините, координацијата на пристапот, па дури и специфицни мерки за помош ; да се потсетиме, повеке од 3 милијарди евра се наменети за земјите од Западен Балкан! Од друга страна, Северна Македонија е особено погодена од состојбата со блокадата, дури и ако Албанија всушност се најде во слична ситуација, но од различни причини.   

       Тоа значи дека Северна Македонија е навистина исправена пред многу предизвици во исто време. Во тој контекст, ми паѓа во очи способноста за прилагодување и присебноста на Македонците. Гледам многу трпеливост, смиреност, методичност и решеност да се надминат овие пречки од различна природа, колку што е можно подобро. Мислам дека тоа е вистинскиот пристап додека чекаме и се подготвуваме за подобрите денови што треба да дојдат.

        Секоја од овие две кризи на крајот ќе се надмине, но не можеме да знаеме кога точно тоа ќе се случи.

        Б.В:   На онлајн Самитот за Западен Балкан во Софија, Претседателот Макрон ја реафирмираше поддршката на Франција за европските перспективи на Западен Балкан.

Дали донесувањето одлуки засновани на консензус, што е на сила во ЕУ, не ја загрозува таа поддршка, кога една земја може да ја блокира заедничката иницијатива?

        н.е Сирил Бомгартнер:  Позицијата на Франција е јасна и непроменлива, ние ги поддржуваме европските перспективи на Западен Балкан. Европската унија е природен политички хоризонт на земјите од Западен Балкан, од каде што историјата неправедно ги исклучила. Поради таа причина, претпочитам да зборувам за соединување, па дури и за повторна средба во европското семејство, отколку за проширување. Како и да е, оваа позиција на поддршка, која е силна и недвосмислена, мора да се усогласи и констатира; Европската унија, како што функционира денес со 27 членки, веќе се соочува со тешкотии во справувањето со новите и бројни предизвици пред коишто е исправена. Во таа смисла, Франција побара и доби во март годинава ревизија на методологијата за европска интеграција. Денес, во тој контекст, ние целосно го поддржуваме отворањето што е можно поскоро на пристапните преговори со Северна Македонија, поздравувајќи ги важните напори на германското претседателство со Советот на ЕУ, како и неговиот пристап кон ова прашање, коешто, сметаме дека останува релевантно. 

Од друга страна, мора и понатаму да продолжи барањето поголема ефикасност на европските методи и постапки. Во тој поглед, точно е дека се поставува прашањето за ветото. За целосно да се разбере, мора да се сфати дека ветото и консензусот се две навистина различни работи. Ветото е законска можност една земја да им каже не на сите други, и со тоа да блокира одреден напредок.

Консензусот е политички принцип, кој бара сите да се согласат во однос на одреден заеднички став, што главно подразбира претходна работа на конкретното прашање, вложен напор и изнаоѓање компромис. Консензусот е длабоко европски елемент по својот дух.

Што се однесува до ветото, се појави една значајна тенденција во текот на европската конструкција и усогласувањето на договорите, на постепено намалување на неговиот опсег. Дури и пред 20 години, беше потребна едногласност за усвојување на инструмент како што е, на пример, издавањето европска потерница ; тоа значи дека само една земја-членка беше во позиција да се спротивстави со своето вето.

Договорот од Лисабон го смени тоа, но сепак, одреден број прашања и понатаму се регулираат едногласно.

 За некои од нив, Франција останува на ставот дека тоа треба да се промени. Земете ја областа на оданочувањето, да речеме. Дали е нормално Интернет-компаниите, на пример, кои денес се едни од најмокните во светот и едни од малубројните чијашто активност се зголеми како резултат на сегашната здравствена криза, да бидат во голема мерка ослободени од данок? Од друга страна пак, за други прашања, посуштински, или конститутивни во однос на европската конструкција, постигнувањето консензус нема исто значење. Со други зборови, не изгледа неразумно, во светло на важноста и природата на прашањата, предмет како што е „проширувањето” да се регулира по принцип на едногласност.

Повеке се работи за тоа како треба да се примени консензусот. Пак ќе речам, постојат правила – вклучително и тоа на едногласност – и постои она што се случува во пракса, во европски дух којшто поттикнува на консензус. Земете го за пример договорот што неодамна беше постигнат за повекегодишната финансиска рамка и европскиот план за закрепнување, што многумина, надвор од Франција, го сметаа за компромитиран поради ветото од страна на две држави. Затоа, ќе повторам, што се однесува до Северна Македонија, верувам дека постои сигурност, а прашањето не е дали, туку кога конечно ќе бидат отворени пристапните преговори.   

Б.В.      Во Битола деновиве беа извадени десетици илјади неексплодирани бомби, останати од Првата светска војна. Колку Франција може да ѝ помогне на Битола да се деминира од бомбите?

        н.е. Сирил Бомгартнер:За оваа тема разговаравме со градоначалничката за време на посетата на Битола. Дури и ако овој предмет не е примарна надлежност на општината, очигледно таа не може да остане рамнодушна. Би рекол дека ситуацијата е иста и со мојата земја. Брзо по откривањето на овој арсенал, амбасадата стапи во контакт со Дирекцијата за заштита и спасување на Република Северна Македонија, а во исто време им пристапи на различните француски служби кои се занимаваат со овој вид проблематика. Повратните информации добиени особено од Генералниот директорат за цивилна заштита при француското Министерство за внатрешни работи беа брзи и мошне охрабрувачки. Мислам дека ќе бидеме во состојба да воспоставиме соработка која ќе овозможи конкретно да помогнеме во неутрализацијата на овие експлозивни средства.

        Како прво, постојат практични и логистички аспекти што треба да се решат, заедно со потенцијалните европски партнери. Надвор од оваа акција насочена да одговори на итноста на ситуацијата, ние размислуваме и за тоа како да се пристапи кон една структурна соработка во оваа област, идеално кажано, што ќе ги земе во предвид различните димензии на таа тематика, надвор од нејзиниот безбедносен аспект, којшто секако е приоритетен.

Б.В:      Вие сте во Битола за прв пат. Како ја доживувате Битола како амбасадор?

         н.е. Сирил Бомгартнер:Ако сакав да останам доследен, немаше да одговорам на ова прашање поради причините што ги посочив во воведот. Но, мојот престој во Битола, иако краток, беше мошне содржаен и не можам да одолеам на искушението да ви ги кажам моите први впечатоци. Посетата ја започнав на француските воени гробишта и во меморијалниот комплекс. Тие се места полни со спомени, едноставни, но конципирани умесно и со многу љубов, грижливо одржувани, проткаени со сериозност и достоинство. Тие сведоцат за длабочината на врските помеѓу нашите два народа што ги споменав претходно и кои денес во Битола се согледуваат низ динамиката на нашата почесна конзулка, низ ентузијазмот и активноста на директорката на Француската алијанса, низ соработката со ректоратот на Универзитетот… Времето посветено на посетата на градот беше кратко, но доволно да ме заведе оригиналниот архитектонски спој помеѓу формите во духот на францускиот класицизам и елементите во ориентален стил. Од седиштето на општината може да се забележи камбанарија, а до неа џамија – една спокојна претстава која многу кажува,  а преку неа се согледува сјајот на тоа место, елеганцијата на градбите, па дури и цветната декорација, кои освојуваат со својот шарм, што не можев да не го забележам.

          Мојата средба со градоначалничката беше срдечна и перспективна. Разговаравме на теми од заеднички интерес и верувам, заедничка желба да најдеме начин како да ги промовираме.

      Г-ѓа Наташа Петровска ме прими со срдечност и професионалност. Таа тогаш се усте не знаеше дека била позитивна на коронавирусот, но и таа како и јас ги почитувавме сите здравствени препораки за заштита и затоа оваа средба немаше никакви епидемиолошки последици. Се радувам што имам можност на ваков начин јавно топло да ја поздравам, да ѝ посакам брзо закрепнување и да ѝ кажам дека ке ми претставува големо задоволство повторно да ја видам наскоро, во амбасадата каде што секогаш ќе биде добредојдена и во Битола која имам намера повторно да ја посетам.

Менде Младеновски